Dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị liên quan tại Jakarta, Indonesia ngày 4-7/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các bài phát biểu quan trọng, mang tới nhiều thông điệp, định hướng và sáng kiến thiết thực, Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết trong cuộc phỏng vấn được Bộ Ngoại giao công bố hôm nay.
Trong thông điệp đầu tiên, Thủ tướng nhấn mạnh để giữ vững ASEAN tầm vóc và tâm điểm của tăng trưởng, các nước trong khối cần tháo gỡ điểm nghẽn, rào cản về chính sách, thể chế, duy trì ổn định chuỗi cung ứng nội khối. ASEAN cần củng cố vai trò là tâm điểm của mạng lưới các hiệp định thương mại tự do (FTA) thông qua rà soát, nâng cấp và đàm phán mới FTA với các đối tác.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Liên Hợp Quốc ở Jakarta, Indonesia chiều 7/9. Ảnh: Nhật Bắc
ASEAN cũng cần xác định bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực là trách nhiệm và nỗ lực tự thân của chính ASEAN. Muốn vậy, các nước ASEAN phải nêu cao tinh thần đoàn kết, độc lập, tự chủ và tự cường bằng cả lời nói và hành động.
Thủ tướng cũng đã cùng các lãnh đạo tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Trong vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm của tất cả các nước.
Việt Nam đề nghị thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC; phấn đấu đạt được Bộ Quy tắc COC thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Thủ tướng kêu gọi các đối tác ủng hộ lập trường của ASEAN, cùng bảo đảm môi trường thuận lợi cho đàm phán COC.
Thông điệp thứ hai được Thủ tướng đưa ra là ASEAN cần bám sát tinh thần cốt lõi lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu, động lực của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Lãnh đạo Việt Nam nhấn mạnh định hướng phát triển đồng đều và bền vững, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, tiểu vùng.
Thủ tướng thông báo Việt Nam sẽ đăng cai Diễn đàn Tương lai ASEAN về phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm, nhằm tạo cơ hội trao đổi rộng rãi về các sáng kiến cho hợp tác khu vực, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN tự cường và bền vững.
Thủ tướng cũng đề cập vấn đề nâng tầm hợp tác giữa ASEAN với các đối tác trong thông điệp thứ ba. Ông đề nghị tập trung đẩy mạnh giao thương, đầu tư, kết nối doanh nghiệp, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ tiếp cận thị trường của nhau; mong muốn các đối tác tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hàng hóa của Việt Nam và các nước ASEAN.
Để hướng tới tương lai bền vững, cơ chế hợp tác của ASEAN cần được mở rộng sang lĩnh vực tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế số, thương mại điện tử, chuyển đổi năng lượng, tài chính xanh, công nghệ xanh. Thủ tướng cũng đề nghị các đối tác thúc đẩy khuôn khổ hợp tác Mekong, đóng góp hiệu quả cho phát triển bền vững tiểu vùng Mekong.
Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris tại Jakarta, Indonesia, chiều 6/9. Ảnh: Nhật Bắc
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gặp gỡ, tiếp xúc với khoảng 20 lãnh đạo các nước, tổ chức quốc tế. "Các đối tác đều đánh giá cao vai trò năng động và đóng góp tích cực của Việt Nam tại ASEAN và khu vực", Thứ trưởng Việt nói.
Theo ông Việt, sau ba ngày làm việc cùng nhiều văn kiện được thông qua, ASEAN đã khẳng định rõ nét và xuyên suốt dấu ấn về tầm vóc. "Đây là quá trình nỗ lực không mệt mỏi của ASEAN suốt hành trình 56 năm qua, trên nền tảng đoàn kết, tin cậy, hợp tác", ông nhận định và kỳ vọng các giá trị này sẽ giúp ASEAN vượt qua khó khăn, thử thách, khẳng định vai trò và uy tín ở khu vực và thế giới.
Hội nghị cũng thể hiện nỗ lực hiện thực hóa ASEAN là tâm điểm của tăng trưởng. Ông Việt cho rằng đây không chỉ là khát vọng mà còn là sứ mệnh của ASEAN nhằm bảo đảm tốt hơn môi trường hợp tác và phát triển cho 680 triệu người dân khu vực.
Các thỏa thuận, sáng kiến như xây dựng hiệp định khung kinh tế số ASEAN, chiến lược trung hòa carbon, phát triển hệ sinh thái xe điện, khung kinh tế biển xanh "là những bước đi chủ động, sáng tạo của cả ASEAN và đối tác nhằm định hình và dẫn dắt xu hướng hợp tác mới ở khu vực", ông nói.
Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt. Ảnh: Hoàng Phong
ASEAN cũng chuẩn bị hành trang ban đầu cho giai đoạn phát triển mới. Hội nghị đã ghi nhận Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, xác lập khuôn khổ chiến lược của ASEAN trong 20 năm tới.
"Với các định hướng trải rộng trên trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, Tầm nhìn 2045 mở ra những hy vọng cho sự chuyển mình, hướng đến ASEAN tự cường, sáng tạo, năng động, lấy người dân làm trung tâm", Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho hay.
Viết Tuân