Cơ quan địa phương bảo là phải có giấy xác nhận của ông nội, đồng ý cho mẹ tôi sang tên sổ đỏ, thì mới chuyển nhượng được. Trong khi từ xưa đến nay ông nội không cho gia đình tôi bất kỳ tài sản nào. Xin hỏi, trong trường hợp này mẹ tôi cần những giấy tờ thủ tục nào? (Phương Linh)
Luật sư tư vấn
Vì cha bạn không để lại di chúc nên căn nhà ông đứng tên sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Theo điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Như vậy, mẹ, bạn và ông nội của bạn đều được xác định là người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của cha bạn.
Về nguyên tắc, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau (khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015). Do vậy, khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế, cơ quan có thẩm quyền phải xác định còn người thuộc hàng thừa kế thứ nhất hay không (bao gồm ông nội của bạn). Trường hợp này, ngoài bạn, thì ông nội của bạn phải có văn bản từ chối nhận di sản thừa kế thì mới có thể sang tên toàn bộ nhà đất cho mẹ của bạn.
Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản
- Phiếu yêu cầu công chứng.
- CCCD, Giấy khai sinh của những người khai nhận di sản thừa kế. Trường hợp có người thừa kế đã chết phải có giấy tờ chứng minh người đó đã chết (giấy chứng tử, bản án của tòa án....).
- Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế.
- Giấy tờ về di sản thừa kế như: Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; sổ tiết kiệm, đăng ký xe, cổ phiếu, cổ phần hoặc các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản khác (nếu có).
- Trường hợp có người tham gia giao dịch không trực tiếp đến ký hợp đồng thì phải có uỷ quyền hợp pháp cho người được uỷ quyền (người được uỷ quyền phải có chứng minh nhân dân).
Thủ tục khai nhận di sản thừa kế:
Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, giấy tờ đã nêu ở trên (1 bộ).
Lưu ý: Với những giấy tờ yêu cầu bản sao thì bắt buộc trước khi nhận Văn bản khai nhận di sản đã được công chứng phải mang theo bản chính để đối chiếu.
Bước 2: Tiến hành công chứng văn bản khai nhận di sản
Sau khi nộp đủ hồ sơ, giấy tờ, công chứng viên sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra:
- Nếu hồ sơ đầy đủ: công chứng viên tiếp nhận, thụ lý và ghi vào sổ công chứng.
- Nếu hồ sơ chưa đầy đủ: công chứng viên hướng dẫn và yêu cầu bổ sung.
- Nếu hồ sơ không có cơ sở để giải quyết: công chứng viên giải thích lý do và từ chối tiếp nhận hồ sơ.
Bước 3: Niêm yết việc thụ lý Văn bản khai nhận di sản
Sau khi hồ sơ được tiếp nhận, tổ chức hành nghề công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản.
Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó. Thời gian niêm yết là 15 ngày.
Nội dung niêm yết phải nêu rõ: họ, tên người để lại di sản; họ, tên của những người khai nhận di sản; quan hệ của những người khai nhận di sản với người để lại di sản; danh mục di sản thừa kế.
Đặc biệt, trong thông báo niêm yết phải ghi rõ: nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót, giấu giếm người được hưởng di sản, bỏ sót người thừa kế, di sản thừa kế không thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người để lại di sản thì khiếu nại, tố cáo đó phải gửi cho tổ chức hành nghề công chứng thực hiện niêm yết
Sau 15 ngày niêm yết, UBND cấp xã có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết.
Lưu ý: Nếu di sản có cả bất động sản và động sản hoặc chỉ có bất động sản thì phải niêm yết tại UBND nơi người để lại di sản thường trú và nơi có đất, nếu nơi có đất khác nơi thường trú (Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP).
Bước 4: Hướng dẫn ký Văn bản khai nhận di sản
Sau khi nhận được niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức hành nghề công chứng thực hiện giải quyết hồ sơ.
- Nếu đã có dự thảo Văn bản khai nhận: công chứng viên kiểm tra các nội dung trong văn bản đảm bảo không có điều khoản vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội...
- Nếu chưa có dự thảo: công chứng viên soạn thảo theo đề nghị của người khai nhận di sản. Sau khi soạn thảo xong, người thừa kế đọc lại nội dung, đồng ý và sẽ được công chứng viên hướng dẫn ký vào văn bản khai nhận di sản thừa kế.
Bước 5: Ký chứng nhận và trả kết quả
Luật sư Võ Đan Mạch
Công ty Luật TNHH MTV TA PHA