Quan điểm này được Công an tỉnh Đồng Nai đưa ra trong kết luận điều tra vừa hoàn tất, chuyển toàn bộ hồ sơ sang VKS đề nghị truy tố ông Quách Văn Đức (64 tuổi, nguyên chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần đầu tư Nhơn Trạch), Phan Thanh Vĩnh Toàn (40 tuổi, nguyên tổng giám đốc), Đỗ Tấn Điềm (61 tuổi, thành viên HĐQT) và Nguyễn Văn Hồng (59 tuổi, nguyên thành viên HĐQT) về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Một góc "Thành phố Thiên Nga" - nơi xảy ra sai phạm quản lý đất đai của Công ty Cổ phần đầu tư Nhơn Trạch. Ảnh: Phước Tuấn
Theo điều tra, năm 2003, Công ty Tín Nghĩa (trực thuộc Tỉnh ủy Đồng Nai) gửi văn bản cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai xin chủ trương đầu tư khu dân cư trên đất trồng cao su tại huyện Nhơn Trạch. UBND tỉnh Đồng Nai sau đó đồng ý, cho phép thành lập Công ty Cổ phần đầu tư Nhơn Trạch (Công ty Nhơn Trạch), vốn điều lệ 100 tỷ đồng.
Tháng 9/2004, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho Công ty Nhơn Trạch và được giới thiệu địa điểm lập thủ tục đầu tư KDC theo quy hoạch tại xã Long Tân và xã Phú Thạnh, huyện Nhơn Trạch.
Công an Đồng Nai xác định, tháng 2/2005, Sở Tài nguyên và Môi trường gửi văn bản cho UBND tỉnh nêu rõ trường hợp sử dụng đất của Công ty Nhơn Trạch thuộc diện đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, một tháng sau, Sở Tài Chính lại có văn bản gửi Thường trực UBND tỉnh với quan điểm dự án này không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Do đó UBND tỉnh chấp thuận chủ trương giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất với dự án trên, đồng thời ban hành quyết định thu hồi diện tích đất khoảng 752 ha để thực hiện dự án.
Đến năm 2017, Công ty Nhơn Trạch vướng vào nợ nần, ông Quách Văn Đức đã họp HĐQT với các bị can Toàn, Điểm, Hồng bàn kế hoạch hợp tác với Công ty VNIC 2 PTE.LTD (trụ sở tại Singapore) bằng cách góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Hai công ty này thành lập ra Công ty TNHH Thành phố Công nghiệp mới Nhơn Trạch để xây dự án "Thành phố Thiên Nga".
Cơ quan điều tra xác định, UBND tỉnh Đồng Nai sau đó quyết định chấp thuận cho Công ty Nhơn Trạch góp vốn 20% (tương đương 113 tỷ đồng) bằng giá trị quyền sử dụng 36.000 m2 đất tại phân khu 1A, 1B của khu dân cư Phú Thạnh – Long Tân với Công ty VNIC 2 PTE.LTD. Tuy nhiên, ông Đức lại thống nhất góp hơn 100 ha đất tại phân khu 1A, 1B của khu dân cư Phú Thạnh – Long Tân (có giá trị thực gần 2.000 tỷ đồng) với Công ty VNIC 2 PTE.LTD để xây dựng "Thành phố Thiên Nga" có trị giá hơn 1.000 tỷ đồng (thấp hơn giá thẩm định gần 1.000 tỷ đồng).
Sau khi góp vốn, Công ty TNHH thành phố Công nghiệp mới Nhơn Trạch đã phải thanh toán lại số tiền chênh lệch gần 1.000 tỷ đồng từ góp vốn dôi dư cho Công ty Nhơn Trạch. Nhận được số tiền này, các bị can đã tự ý dùng để trả nợ các khoản trước đó mà không báo cáo xin ý kiến của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai.
Qua thẩm định tại thời điểm trên, phần vốn Nhà nước tại Công ty Nhơn Trạch chiếm 29,54%. Do đó, sau khi khấu trừ các giá trị thỏa thuận với đối tác, tổng số tiền Nhà nước bị thiệt hại gần 279 tỷ đồng. "Quách Văn Đức được xác định chịu trách nhiệm chính, chủ mưu cầm đầu, các bị can khác là đồng phạm giúp sức", kết luận điều tra nêu.
Đối với một số lãnh đạo và các sở ngành, UBND tỉnh Đồng Nai, và các cá nhân có sai phạm trong việc thành lập Công ty Nhơn Trạch; giao đất, xác định giá đất; chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, kiểm tra, thẩm định, ký duyệt biến động 65 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phân khu 1A, 1B... nhà chức trách đang tiếp tục làm rõ để xử lý.
Phước Tuấn