Hấp dẫn nhà đầu tư Hoa Kỳ
TPHCM được xác định là một trong những địa phương đầu tư trọng điểm của doanh nghiệp Hoa Kỳ. Tính đến nay, có hơn 1.800 dự án doanh nghiệp Hoa Kỳ đang đầu tư tại TPHCM, trong đó có 601 dự án đầu tư trực tiếp với tổng vốn đầu tư (đạt 1,6 tỷ USD) và hơn 1.200 trường hợp đầu tư gián tiếp thông qua hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp của doanh nghiệp trong nước (đạt 0,7 tỷ USD). Thương mại hai chiều TPHCM - Hoa Kỳ năm 2022 đạt khoảng 9,3 tỷ USD, tăng 3,8% so với năm 2021.
Ông Đào Minh Chánh, Phó Giám đốc Sở KH-ĐT TPHCM, thông tin, Hoa Kỳ đang đứng thứ 9/120 quốc gia, vùng lãnh thổ có tổng vốn đầu tư lớn tại TPHCM. Ghi nhận từ đầu năm 2023 đến nay, tuy tình hình kinh tế thế giới diễn biến khá phức tạp nhưng tổng giá trị vốn đầu tư của nhà đầu tư Hoa Kỳ vào TPHCM đạt 271,4 triệu USD, chiếm tỷ lệ 13,84% trong tổng vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài trên địa bàn thành phố.
Những dự án lớn của doanh nghiệp Hoa Kỳ tại TPHCM
Tháng 5-2023, Tập đoàn Công nghệ Marvell (Hoa Kỳ) công bố thành lập Trung tâm Thiết kế vi mạch hàng đầu thế giới tại TPHCM, trên cơ sở nâng cấp chi nhánh công ty đặt tại Khu chế xuất Tân Thuận (TPHCM).
Mới đây, một tập đoàn lớn của Hoa Kỳ là Tập đoàn Intel công bố hoàn tất thủ tục hồ sơ cần thiết để triển khai đầu tư giai đoạn 2 cho nhà máy Intel tại Khu công nghệ cao TPHCM. Vốn đầu tư giai đoạn 2 là 475 triệu USD, nâng tổng mức đầu tư của tập đoàn này tại đây lên gần 1,5 tỷ USD sau 13 năm chính thức có mặt tại TPHCM.
Trước đó, trong khuôn khổ Diễn đàn doanh nghiệp TPHCM - Hoa Kỳ năm 2020, Cơ quan Thương mại và Phát triển Hoa Kỳ (USTDA) và Sở TT-TT TPHCM đã ký kết Thỏa thuận tài trợ cho dự án “Hỗ trợ kỹ thuật xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh cho TPHCM” trị giá 1,5 triệu USD. Đây là dự án tiếp nối thành công của dự án “Hỗ trợ kỹ thuật xây dựng Trung tâm tiếp nhận và xử lý thông tin khẩn cấp, cứu hộ cứu nạn của TPHCM thông qua một đầu số viễn thông duy nhất”, trị giá 1 triệu USD, thực hiện trong giai đoạn 2018-2019.
Ngoài ra, trước tác động của dịch Covid-19, thông qua Tiểu ban Chăm sóc Sức khỏe AmCham Việt Nam (AmCham CARES), cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ tại TPHCM đã trao tặng nhiều trang thiết bị y tế trị giá khoảng 5,2 tỷ đồng cho 6 bệnh viện tại TPHCM. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ cũng có nhiều đóng góp riêng hỗ trợ TPHCM phòng chống dịch, như Công ty Intel Việt Nam đóng góp tổng trị giá 10 tỷ đồng, Công ty Nike Việt Nam kết hợp với Amcham Việt Nam tặng trang thiết bị y tế trị giá 2,8 tỷ đồng…
Chia sẻ về vấn đề này, ông Wade Cruse, đối tác điều hành khu vực Đông Nam Á của Bain & Company - tập đoàn với hơn 60% công ty thuộc danh sách Fortune 500 (Tốp 500 công ty có doanh thu lớn nhất Hoa Kỳ), cho biết, tập đoàn đã chính thức đặt trụ sở văn phòng đầu tiên tại TPHCM sau hơn 20 năm có mặt tại thị trường này để hỗ trợ tư vấn đầu tư cho các tập đoàn quốc tế cũng như cho doanh nghiệp Việt Nam.
Việc thành lập văn phòng cũng nhằm mục đích hỗ trợ tốt hơn cho làn sóng đầu tư của doanh nghiệp Hoa Kỳ nói riêng và các nhà đầu tư lớn trên thế giới đang đổ mạnh vào Việt Nam trong thời gian tới. Trước đó, trong các cuộc khảo sát ý kiến của Tập đoàn Bain & Company với các đối tác toàn cầu, các đối tác của tập đoàn đều nhận định, Việt Nam đứng vị trí thứ 1 hoặc thứ 2 trong kế hoạch đầu tư cho thế hệ tiếp theo của họ, nhất là đầu tư sản xuất ngành bán dẫn. Việt Nam cũng đang là “cứ điểm” đầu tư quan trọng của hàng loạt tập đoàn công nghệ lớn như Qualcomm, Texas Instruments, Hayward Quartz Technology, NXP Semiconductors, SK Hynix… Tất cả dần tạo nên hệ sinh thái ngành bán dẫn ngày càng chuyên sâu.
Tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực
Cùng với việc thu hút nhà đầu tư trên lĩnh vực kinh tế, nhiều năm qua, TPHCM và các địa phương của Hoa Kỳ đã tăng cường hợp tác song phương, nhiều chuyến thăm, làm việc giữa hai bên được tổ chức thường xuyên để thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực về khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, văn hóa và ngoại giao nhân dân. Đặc biệt, TPHCM và TP New York đang hoàn thiện dự thảo bản ghi nhớ hợp tác giữa hai bên để thực hiện các bước tiếp theo.
Gần đây nhất, cuối tháng 8-2023, đồng chí Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM, cùng đoàn công tác đã đến thăm, làm việc với 3 thành phố của Hoa Kỳ, nhân kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ (2013-2023). Chuyến công tác của đoàn đã đem lại nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, đoàn đã kết nối, đề xuất hợp tác trên lĩnh vực quản lý đô thị, xây dựng trung tâm tài chính quốc tế với chính quyền TP New York; học hỏi kinh nghiệm, thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực bảo tàng với Viện Smithsonian tại thủ đô Wasington D.C; tìm hiểu cơ hội hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh đạo quản lý về kinh tế, khoa học công nghệ của thành phố tại Đại học Harvard.
Chia sẻ trong chuyến công tác, Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Lệ cho biết, Trường Đại học Fulbright Việt Nam là điểm nổi bật trong hợp tác giáo dục và đào tạo song phương. Đây được xem là dự án “hải đăng” giữa TPHCM và Hoa Kỳ, được lãnh đạo cấp cao hai nước quan tâm. Đồng chí khẳng định TPHCM tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để Trường Đại học Fulbright Việt Nam vươn lên trở thành một trong những trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho TPHCM, Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Cùng với sự phát triển của Trường Đại học Fulbright Việt Nam, TPHCM đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhiều cơ sở giáo dục tiêu biểu của Hoa Kỳ như Đại học bang Arizona (ASU) trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng quốc tế, Đại học bang California tại Los Angeles (UCLA) trong lĩnh vực khoa học y sinh, Đại học bang California tại Berkeley (UC Berkeley) trong lĩnh vực nghiên cứu vật liệu bảo vệ môi trường, phát triển năng lượng sạch…
Về văn hóa, bảo tàng, bảo tồn di sản, vào tháng 4-2023, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh tại TPHCM và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác thực hiện phòng trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh về những nỗ lực chung của hai nước nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh. Phòng trưng bày dự kiến khai mạc vào năm 2025, nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ, 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 50 năm thành lập Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh.
Các đoàn Hoa Kỳ thăm TPHCM thời gian gần đây
- Tháng 3-2018: Chánh Văn phòng Thượng Nghị sĩ, Chủ tịch Tiểu ban Châu Á - Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ Natalie Rogers.
- Tháng 7-2018: Thị trưởng TP Los Angeles Eric Garcetti.
- Tháng 11-2018: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis.
- Tháng 12-2018: Quyền Trợ lý Bộ trưởng Bộ Thương mại Hoa Kỳ Ian Steff.
- Tháng 2-2022: Đặc phái viên Tổng thống về Biến đổi Khí hậu John Kerry.
- Tháng 6-2022: Phó Trợ lý Bộ trưởng Bộ Thương mại Hoa Kỳ Pamela Phan dẫn đầu Phái đoàn Thương mại về Năng lượng sạch Châu Á.
- Tháng 6-2022: Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Wendy Sherman.
- Tháng 9-2022: Đặc phái viên Tổng thống về Biến đổi Khí hậu John Kerry.
- Tháng 3-2023: Phó Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách khu vực Đông Nam Á Melissa Brown.
- Tháng 8-2023: Thị trưởng TP Oakland (bang California).
ÁI VÂN - NGÔ BÌNH