Thương lái các nơi đổ xô về các vườn sầu riêng, tranh nhau thu mua, khiến giá mặt hàng này liên tục nhảy múa. Nếu như đầu mùa, giá sầu riêng chỉ dao động từ 60.000 - 70.000 đồng/kg thì hiện nay đã tăng lên mức từ 80.000-100.000 đồng/kg. Chưa bao giờ người trồng sầu riêng ở các tỉnh Tây Nguyên lại được mùa, được giá, trúng lớn như vậy!
Giá sầu riêng tăng, người nông dân vui mừng nhưng lại sinh ra nỗi lo khác, khiến thị trường mua bán méo mó, mất kiểm soát. Bà Ngô Tường Vy, Tổng giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Chánh Thu (tỉnh Đắk Lắk) cho biết, giá sầu riêng tăng đột biến có phần do “cò” tranh mua, sẵn sàng chốt giá cao hơn các doanh nghiệp địa phương. Thậm chí, có nhà vườn đã ký hợp đồng với doanh nghiệp cũng sẵn sàng “bẻ cọc” để bán cho thương lái khác với giá cao hơn.
“Khi chúng tôi chốt giá, ký hợp đồng thu mua với người dân tức là đã ký hợp đồng với đối tác nhập khẩu nước ngoài. Tuy nhiên, các thương lái ở khu vực khác lại đến trả giá cao hơn, người dân vì ham lợi nhuận nên bẻ cọc, khiến doanh nghiệp chới với vì bị hụt nguồn hàng. Nước ta mới được xuất khẩu sầu riêng chính ngạch 2 năm nay. Nếu người dân và doanh nghiệp không giữ uy tín thì sẽ khó khăn cho việc hợp tác sau này”, bà Ngô Tường Vy cho biết thêm.
Dưới góc nhìn của cơ quan quản lý nhà nước, ông Vũ Đức Côn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Đắk Lắk, thừa nhận, có xảy ra tình trạng nói trên. Chính vì nhận thấy sự bất ổn nên ngành chức năng đã phát đi nhiều văn bản khuyến cáo người dân thận trọng trong việc thỏa thuận, tránh ký hợp đồng vội vàng mà gây thiệt hại về sau. Chẳng hạn, vì tranh mua giá cao nhưng sau đó thương lái thấy không có lợi nhuận sẽ tìm mọi cách để ép như giam vườn để sầu riêng chín rồi ép chủ vườn bán giá thấp hay chỉ mua số lượng ít, đưa ra các đòi hỏi, yêu cầu cao…
Thị trường sầu riêng của nước ta mới bùng lên trong khi thị trường sầu riêng Thái Lan đã tăng trưởng mạnh hàng chục năm nay, đóng góp rất lớn cho ngành nông nghiệp. Họ có rất nhiều kinh nghiệm trong việc trồng trọt cũng như pháp luật nghiêm minh trong khai thác. Do vậy, việc giữ uy tín cho ngành sầu riêng không chỉ đòi hỏi sự ý thức, tự giác của nông dân, thương lái mà còn phải có sự vào cuộc nghiêm túc của chính quyền.
MAI CƯỜNG