Bộ Nội vụ Cuba ngày 7/9 thông báo bắt 17 người với cáo buộc liên quan đường dây dụ dỗ, đưa thanh niên nước này tới chiến đấu ở Ukraine. Kẻ cầm đầu đường dây dựa vào hai người sinh sống ở Cuba để lôi kéo công dân nước này đến Ukraine, theo quan chức Bộ Nội vụ.
Động thái diễn ra sau khi Bộ Ngoại giao Cuba ngày 4/9 cho biết nước này đang nỗ lực vô hiệu hóa và triệt phá "đường dây buôn người hoạt động tại Nga, chuyên lôi kéo công dân Cuba đang sống tại đây và ở Cuba tham gia các nhóm quân sự hoạt động tại Ukraine".
Giới chức Cuba khẳng định sẽ hành động quyết liệt để "chống lại những kẻ liên quan tới bất kỳ hình thức buôn người nào nhằm chiêu mộ công dân Cuba làm lính đánh thuê".
Báo Nga Moscow Times cho biết họ đã tìm thấy một số nhóm trên mạng xã hội chuyên tuyển mộ đàn ông Cuba đến chiến đấu ở Ukraine.
Một điểm tuyển quân ở vùng Ryazan, miền trung Nga. Ảnh: Moscow Times
Trong nhóm Facebook có tên Cubanos en Moscú (Người Cuba ở Moskva), phần lớn bài đăng do một phụ nữ tên Elena Shuvalova tạo ra, quảng cáo về những hợp đồng quân sự tại Nga.
Shuvalova nói rằng công dân Cuba có thể ký hợp đồng một năm với quân đội Nga, giúp họ có thu nhập hàng tháng khoảng 2.100 USD. Người tham gia cũng có thể nhận quốc tịch Nga cho bản thân và gia đình.
Các bài đăng trên nhóm Cubanos en Moscú lưu ý rằng ngay cả những người Cuba có hộ chiếu hết hạn hoặc bị mất hộ chiếu cũng có thể đăng ký phục vụ, chỉ cần cung cấp ảnh và thư mời nhập cảnh.
Shuvalova xác nhận trong một cuộc phỏng vấn với Moscow Times rằng cô có thể giúp người nước ngoài ở Nga, kể cả những người nhập cư không giấy tờ, ký hợp đồng với quân đội.
"Nếu bạn không có hộ chiếu nhưng có ảnh, mọi việc sẽ trôi chảy. Song ngay cả khi bạn không có ảnh, chúng tôi vẫn có thể ký hợp đồng", cô cho hay, thêm rằng cô đã giúp một số người Cuba đến chiến trường Ukraine.
"Họ kiếm được thu nhập khá tốt. Ai cũng muốn thuê ngay một căn hộ cao cấp. Nhưng nếu cần, trong vài tuần đầu tiên trước khi nhận được tiền lương, chúng tôi có thể giúp chuyển gia đình họ đến nơi nào đó và chu cấp cho họ", Shuvalova nói.
Khi được hỏi cô có phải người của Bộ Quốc phòng Nga không, người phụ nữ từ chối trả lời.
Một thành viên nhóm Cubanos en Moscú, người đã đăng những bức ảnh mặc quân phục Nga, nói rằng Shuvalova là đầu mối liên hệ để anh tới tham chiến ở Ukraine.
"Tiền lương được thanh toán theo ngày mà không mất phí hoa hồng và công ty sẽ giải quyết các vấn đề về thị thực", người này viết.
Shuvalova cũng chia sẻ các quảng cáo chiêu mộ người nước ngoài trên mạng xã hội VKontakte của Nga.
Hồ sơ của Shuvalova trên nền tảng này có nhiều bức ảnh chụp biểu tượng Z, cho thấy cô là người ủng hộ chiến dịch Nga phát động tại Ukraine. Một số nhóm khác cô đăng ký cho biết người phụ nữ này sống ở vùng Ryazan, miền trung Nga.
Hồi tháng 5, một hãng tin ở vùng Ryazan công bố ảnh chụp những người Cuba đến chiến đấu ở Ukraine. Những người đàn ông này bày tỏ hy vọng được cấp quốc tịch Nga.
Hai người đàn ông Cuba giấu tên cho hay họ muốn phục vụ trong quân đội Nga, nhưng đang chờ phản hồi từ các nhà tuyển quân. "Tôi biết họ trả lương rất cao và đó là cách tuyệt vời để kiếm tiền vừa nhiều vừa nhanh", một người nói.
"Họ trả rất nhiều tiền và tôi cần tiền. Có lẽ sau này tôi sẽ ở lại Nga", người còn lại cho biết thêm.
Một phiên dịch viên tiếng Tây Ban Nha làm việc chặt chẽ với cộng đồng người Cuba tại Nga xác nhận rằng quân đội có tuyển dụng những người đàn ông đến từ quốc gia Mỹ Latin.
"Rất nhiều thanh niên từ Cuba đến thẳng đây để kiếm tiền. Họ không ở lại Moskva mà ký hợp đồng ngay lập tức, sau đó lên đường chiến đấu", người phiên dịch cho hay, thêm rằng nhiều người sau đó mất liên lạc. "Có thể họ đã thiệt mạng".
Mùa thu năm 2022, Tổng thống Vladimir Putin đã ký sắc lệnh giảm thời hạn phục vụ tối thiểu theo diện hợp đồng với người nước ngoài từ 5 năm xuống còn một năm. Những người nước ngoài ký hợp đồng phục vụ với Bộ Quốc phòng Nga sẽ được cấp quyền công dân theo quy trình nhanh chóng.
Theo tình báo Anh, Nga gần đây tăng cường nỗ lực tuyển mộ công dân các nước láng giềng sang chiến đấu ở Ukraine.
Các nhà phân tích cho biết hồi cuối tháng 6, những quảng cáo trực tuyến đã xuất hiện ở Armenia và Kazakhstan với lời đề nghị gia nhập quân đội Nga. Các "tình nguyện viên" được hứa hẹn sẽ nhận hơn 5.000 USD ngay lập tức và hưởng mức lương hàng tháng khoảng 1.950 USD.
Một sĩ quan cấp cao quân đội Nga giấu tên cho hay ông bị sốc trước số lượng tiểu đoàn tình nguyện viên nước ngoài đang chiến đấu ở Ukraine.
"Có người Cuba, người Serbia. Họ nói tiếng Nga rất tệ và đó không phải vấn đề duy nhất. Chúng tôi không biết làm việc với họ như thế nào", sĩ quan này nói. "Và họ không đến từ các công ty quân sự tư nhân. Tất cả họ đều ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng".
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Cuba khẳng định nước này "không phải một phần của cuộc xung đột ở Ukraine" và sẽ hành động quyết liệt để "chống lại những kẻ liên quan tới bất kỳ hình thức buôn người nào nhằm chiêu mộ công dân Cuba làm lính đánh thuê".
Các nghi phạm bị giới chức Cuba bắt có thể đối mặt án tù 30 năm, chung thân hoặc tử hình tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi, gồm từ buôn người, làm lính đánh thuê và có hành động thù địch nhằm vào quốc gia khác.
Vũ Hoàng (Theo Moscow Times)