Đêm 30/5, Alyona, cô gái sống ở vùng ngoại ô phía tây nam thủ đô Moskva của Nga, bị đánh thức vào lúc 4 giờ sáng bởi một tiếng nổ lớn. Lúc đầu cô nghĩ đó là tiếng cần cẩu bị đổ.
"Tôi chưa từng nghe thấy tiếng động nào lớn như thế, dù từng ở buổi biểu diễn của Rammstein", Alyona nói, đề cập đến ban nhạc rock nổi tiếng của Đức.
Đó là khi một máy bay không người lái (UAV) đâm vào tòa chung cư ở gần nhà cô rồi phát nổ. Đây là một trong các cuộc tập kích bằng UAV đầu tiên vào khu dân cư tại Moskva kể từ đầu chiến sự.
Vào đầu tháng 5, Điện Kremlin đã bị tấn công bằng UAV, khiến một phần mái vòm Cung Thượng viện bị hư hại. Kể từ đó, các cuộc tập kích bằng UAV nhằm vào thủ đô Nga diễn ra ngày một nhiều. Giới chức Nga cho biết Moskva đã bị tấn công bằng UAV hơn 10 lần trong tháng qua, gần nhất là hôm 28/8.
Ukraine thường không nhận trách nhiệm về các vụ tấn công trong lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tháng trước cảnh báo "chiến sự đang đến với người Nga", khi các đô thị mang tính biểu tượng và căn cứ quân sự của nước này trở thành mục tiêu của UAV.
Cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak cho rằng Nga "sẽ hứng chịu thêm nhiều vụ tập kích UAV", đồng thời nhận định người dân nước này "đang phải nhanh chóng làm quen với một cuộc chiến toàn diện".
Alyona không thể ngủ lại được sau khi nghe thấy tiếng nổ, nên quyết định đọc tin tức và lướt nhóm chat của khu dân cư để tìm hiểu nguyên nhân. Đến rạng sáng, cô ra ban công và nhìn thấy dấu vết của vụ tập kích ở tòa nhà đối diện.
"Lúc đó tôi cảm thấy rất sợ. Tôi sợ phải ra khỏi nhà", cô nói. "Tôi có cảm giác không còn nơi nào an toàn để ẩn nấp nữa".
Roman, người mới từ nước ngoài trở về Moskva từ đầu hè, cũng chứng kiến một cuộc tấn công bằng UAV tương tự hồi tháng 7.
Sáng hôm đó, Roman bị đánh thức bởi một tiếng động lớn, tiếp nối bằng một tiếng nổ. "Tôi nghĩ ngay rằng đó là một vụ tập kích bằng UAV bởi đã có nhiều cuộc tấn công như vậy gần đây", anh nói.
Roman quyết định tiếp tục ngủ. Khi thức dậy, anh được tin một chiếc UAV đã đâm vào tòa nhà văn phòng mới mở ở đông nam Moskva, cách nhà anh chỉ vài km. Roman sau đó bị mắc chứng khó ngủ và chỉ có thể vào giấc sau 4 giờ sáng, thời điểm các cuộc tấn công bằng UAV vào Moskva thường xảy ra.
Nhưng gia đình và bạn bè của Roman, những người vẫn ở Nga kể từ khi xung đột với Ukraine bùng phát, đã quen với các cuộc tấn công bằng UAV và không còn bị sốc như lúc đầu.
"Đến giờ thì hầu hết người dân Moskva đều đã nghe những tiếng nổ này. Chúng rất to, to hơn cả pháo hoa, tạo cảm giác như mọi thứ đang rung chuyển. Không thể nhầm nó với âm thanh khác được", Roman cho biết.
Giới chức Ukraine tuyên bố các cuộc tấn công bằng UAV vào Moskva sẽ "thức tỉnh" người dân Nga về thực tế tàn khốc của chiến tranh. Một số ý kiến cho rằng điều này sẽ không thể thay đổi thái độ của người dân Nga, thậm chí có khả năng phản tác dụng.
"Nếu bị ảnh hưởng trực tiếp, mọi người sẽ dần trở nên thờ ơ, thậm chí khiến sự phân cực trong quan điểm của họ trở nên rõ ràng hơn. Tôi nghĩ rằng những người không ủng hộ chiến sự, hoặc vẫn chưa tỏ rõ thái độ, sẽ bắt đầu đứng về phía chính phủ nếu UAV lao vào nhà họ", Anna, nhà trị liệu tâm lý tại Moskva, cho biết.
Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Dư luận (FOM), cơ quan thăm dò ý kiến của nhà nước Nga, mức độ lo âu của người dân nước này đã tăng mạnh sau sự kiện Điện Kremlin bị tấn công bằng UAV hôm 5/3, nhưng các vụ tập kích sau đó không gây ảnh hưởng lớn tới tâm lý của họ.
"Khi UAV tập kích lần đầu tiên, tôi không nghe thấy gì. Cả lần gần nhất cũng thế", Vladislav Ivanov, cư dân tại trung tâm Moskva, nói. "Vậy sao tôi phải sợ?"
Nhưng không phải ai cũng có thái độ bất cần như Ivanov. Anna cho biết một số khách hàng của cô mắc triệu chứng lo âu ở mức độ cao, còn một vài người thì rơi vào trạng thái chai sạn cảm xúc.
"Tôi phải nghe rất nhiều những điều như là 'Việc này không có liên quan gì tới tôi. Tôi không muốn quan tâm tới nó trừ khi một chiếc UAV lao vào nhà mình'", cô nói. "Đây là cơ chế phòng vệ tự nhiên của những người phải cố sống sót trước những điều đã xảy ra suốt 18 tháng qua".
Phạm Giang (Theo Telegraph, Reuters)