(KTSG Online) – Trong sáu tháng đầu năm 2023, tổng nợ của thế giới, bao gồm nợ của các chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình, tăng thêm 10.000 tỉ đô la, lên mức cao kỷ lục 307, Viện Tài chính Quốc (IIF) cho biết, đỉnh điểm nợ toàn cầu trước đó là vào đầu năm 2022, trước khi các ngân hàng trung ương bắt đầu chu kỳ tăng lãi suất mạnh mẽ.
- Làn sóng thắt chặt tiền tệ đẩy nợ toàn cầu lên sát mức cao kỷ lục
- ‘Cơn bão’ nợ xấu doanh nghiệp đang uy hiếp kinh tế toàn cầu
Báo cáo giám sát nợ toàn cầu của IIF công bố hôm 19-9, cho biết chỉ trong vòng 10 năm qua, nợ toàn cầu tăng thêm 100.000 tỉ đô la. Báo cáo cũng cho thấy, tỷ trọng nợ trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu đang tăng trở lại sau gần hai năm sụt giảm. Nợ toàn cầu tính theo tỷ lệ GDP, tăng lên 336% vào tháng 6 năm nay, cao hơn 2 điểm phần trăm kể từ đầu năm. Nhưng tỷ lệ này vẫn thấp hơn mức cao nhất khoảng 360% trong thời kỳ đại dịch Covid-19.
Một điểm sáng trong báo cáo là nợ hộ gia đình tính theo tỷ trọng của GDP ở các nền kinh tế tiên tiến đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai thập niên vào nửa đầu năm 2023.
“Nếu áp lực lạm phát vẫn duy trì ở các thị trường trưởng thành, thì tình trạng bảng cân đối kế toán của các hộ gia đình, đặc biệt là ở Mỹ, sẽ tạo ra một vùng đệm để ứng phó việc tăng lãi suất tăng cao hơn nữa”, báo cáo cho biết.
Sau khi tăng lãi suất hơn 5 điểm phần trăm trong 18 tháng qua, Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell và các quan chức Fec khác được cho là sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp chính sách sẽ kết thúc hôm nay (20-9).
IIF bày tỏ quan ngại về mức nợ chính phủ cao, tập trung vào các khoản nợ bằng nội tệ, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi và cận biên,.
“Mức nợ chính phủ trong nước đang ở mức báo động ở nhiều quốc gia”. Điều đáng lo ngại nhất là cơ cấu tài chính toàn cầu chưa được chuẩn bị đầy đủ để quản lý rủi ro liên quan đến căng thẳng trên thị trường nợ trong nước”, IIF lưu ý.
Nợ toàn cầu phình lên vào thời điểm lãi suất cao hơn ở hầu hết các nước đẩy tăng chi phí vay, yếu tố quyết định chính đến xếp hạng tín dụng quốc gia. Nhu cầu vốn quá trình chuyển đổi khí hậu gây đang áp lực lên các chính phủ trong việc tăng cường chi tiêu.
“Mối lo ngại của chúng tôi là các nước sẽ phải phân bổ ngày càng nhiều hơn cho chi phí lãi vay”, Emre Tiftik, tác giả chính của báo cáo IIF, nói
Theo, IIF hơn 80% trong số nợ tăng thêm của toàn cầu trong nửa đầu năm đến từ các thị trường trưởng thành, với, Mỹ, Nhật Bản, Anh và Pháp có mức tăng lớn nhất.
Edward Parker, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu nợ chủ quyền của hãng xếp hạng tín dụng quốcc tế Fitch Ratings, nói: “Chi phí lãi suất tăng là rủi ro chính đối với tài chính công và xếp hạng tín nhiệm nợ quốc gia, đặc biệt là ở các thị trường phát triển”. Hồi đầu năm nay, Fitch Ratings đã hạ bậc xếp hạng tín dụng của Mỹ.
Chi phí lãi suất ở các thị trường phát triển không thay đổi về mặt danh nghĩa trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến năm 2021, dù mức nợ ngày càng tăng.
“Nhưng bữa trưa miễn phí đó đã kết thúc và các khoản thanh toán lãi của họ đang tăng với tốc độ nhanh hơn nợ hoặc nguồn thu ngân sách”, Parker nói.
Theo báo cáo, chi phí lãi vay dự kiến tiếp tục tăng do ngày càng có nhiều nợ cần tái cấp vốn trong khi lãi suất vẫn được giữ ở mức cao để chống lạm phát. Hôm 19-9, Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế ( OECD ) khuyến nghị các ngân hàng trung ương nên giữ lãi suất ở mức cao hoặc tăng thêm để chống lạm phát bất chấp dấu hiệu căng thẳng kinh tế ngày càng tăng.
IIF đặc biệt lo ngại về đà tăng của chi phí lãi vay đối với nợ bằng đồng nội tệ của các thị trường mới nổi, hiện chiếm hơn 80% tổng chi phí lãi vay của các thị trường này
Báo cáo của IIF được đưa ra sau khi Quỹ Tiền tệ quốc tế IMF kêu gọi các chính phủ nên thực hiện các bước khẩn cấp để giúp giảm thiểu rủi ro nợ và đảo ngược xu hướng nợ dài hạn”.
“Giảm gánh nặng nợ sẽ tạo ra không gian tài chính và cho phép đầu tư mới, giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong những năm tới”, IMF cho biết.
Theo Financial Times, Bloomberg