"Hai lãnh đạo hoan nghênh giai đoạn lịch sử mới của tình hữu nghị và hợp tác song phương với việc nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững", Tuyên bố chung được công bố ngày 11/9 có đoạn.
Hai lãnh đạo nhấn mạnh các nguyên tắc nền tảng định hướng quan hệ Việt - Mỹ, gồm tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế và tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Việt Nam và Mỹ sẽ tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực cụ thể, nhằm bảo đảm lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.
Về chính trị - ngoại giao, hai lãnh đạo nhấn mạnh sẽ thúc đẩy trao đổi đoàn, tiếp xúc thường xuyên ở tất cả các cấp nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau, xây dựng và củng cố lòng tin chính trị.
Hai lãnh đạo ủng hộ việc nâng cao hiệu quả các cơ chế đối thoại hiện có và dự định thiết lập cơ chế Đối thoại thường niên giữa Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam và Ngoại trưởng Mỹ.
Hai nước tiếp tục duy trì điều kiện thuận lợi để hoàn thiện việc xây dựng trụ sở các cơ quan ngoại giao và lãnh sự, cũng như bảo đảm số lượng nhân sự phù hợp tại các cơ quan đại diện trên cơ sở tuân thủ các công ước quốc tế mà hai nước là thành viên, các thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và Mỹ cũng như luật pháp mỗi nước.
Về kinh tế - thương mại - đầu tư, hai bên nhất trí tạo điều kiện thuận lợi và mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa, dịch vụ của mỗi nước, hỗ trợ chính sách thương mại, kinh tế và các biện pháp theo quy định, cùng nhau giải quyết các vấn đề như rào cản tiếp cận thị trường thông qua Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư.
Hai lãnh đạo ủng hộ việc tiếp tục củng cố hệ thống thương mại đa phương không phân biệt đối xử và dựa trên luật lệ, trong đó Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đóng vai trò nòng cốt.
Mỹ cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam về sản xuất, phát triển hạ tầng vật chất và hạ tầng số chất lượng cao, chuyển đổi năng lượng công bằng, nông nghiệp bền vững và thông minh, cũng như hỗ trợ Việt Nam tham gia sâu rộng và bền vững vào các chuỗi cung khu vực và toàn cầu, trong đó có việc chú trọng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Biden tại Hà Nội ngày 10/9. Ảnh: Nhà Trắng
Hai nước coi hợp tác số, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, là đột phá mới của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện. Mỹ cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam đào tạo và phát triển lực lượng lao động công nghệ cao.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Biden ủng hộ sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam và hai bên sẽ tích cực phối hợp nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung bán dẫn toàn cầu.
Hai nước tuyên bố khởi động các sáng kiến phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn, trong đó chính phủ Mỹ sẽ cấp khoản tài trợ gieo mầm ban đầu trị giá 2 triệu USD, cùng với các khoản hỗ trợ từ chính phủ Việt Nam và khu vực tư nhân trong tương lai.
Trong hợp tác giáo dục - đào tạo, Mỹ công bố các kế hoạch cụ thể hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển thời gian tới.
Hai bên hoan nghênh hoạt động của Đại học Fulbright Việt Nam (FUV) và việc FUV ngày càng phát huy được vai trò là một trung tâm của khu vực về đào tạo chính sách công.
Việt Nam và Mỹ khuyến khích mở rộng cánh cửa các trường đại học và các phòng thí nghiệm của hai nước nhằm chia sẻ những kinh nghiệm tốt, các tiến bộ khoa học và cơ hội học tập.
Về hợp tác khí hậu, năng lượng, môi trường và y tế, Việt Nam - Mỹ sẽ phối hợp tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng, trong các lĩnh vực thích ứng liên ngành với biến đổi khí hậu; giảm ô nhiễm và hỗ trợ tự nguyện về kỹ thuật liên quan đến việc hiện đại hóa hạ tầng truyền tải điện, tích hợp năng lượng tái tạo, phát triển thị trường khí hậu, giải pháp lưu trữ năng lượng và cải thiện khuôn khổ pháp lý cho phép chuyển đổi năng lượng kịp thời và công bằng.
Tổng thống Biden hoan nghênh các cam kết về khí hậu của Việt Nam trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP), cũng như mục tiêu giảm phát thải ròng khí nhà kính về "0" vào năm 2050. Mỹ cam kết hỗ trợ cả về tài chính và công nghệ tiên tiến để giúp Việt Nam thực hiện các cam kết quốc tế về khí hậu.
Hai lãnh đạo ghi nhận những đóng góp của hợp tác giữa hai nước trong ứng phó với đại dịch Covid-19, khẳng định sẽ tăng cường phối hợp bảo đảm an ninh y tế như ngăn ngừa, phát hiện và ứng phó với các đại dịch và các nguy cơ dịch bệnh toàn cầu khác.
Mỹ hỗ trợ các cơ sở y tế quan trọng của Việt Nam như Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Chợ Rẫy nhằm kiểm soát hoàn toàn, chắc chắn dịch bệnh HIV và xóa bỏ bệnh lao phổi vào năm 2030, trên cơ sở phù hợp với các cam kết toàn cầu và chương trình quốc gia của Việt Nam.
Hai lãnh đạo coi hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, là ưu tiên trong quan hệ hai nước, giúp xây dựng lòng tin, tăng cường hiểu biết lẫn nhau.
Hai nước quyết tâm hoàn thành tẩy độc sân bay Biên Hòa, đẩy mạnh rà phá bom mìn, vật liệu nổ; tăng cường hỗ trợ người khuyết tật do bất cứ nguyên nhân nào. Mỹ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tìm kiếm bộ đội mất tin, mất tích trong chiến tranh, tăng cường nâng cao năng lực xét nghiệm ADN. Việt Nam cũng tiếp tục hợp tác toàn diện với Mỹ tìm kiếm hài cốt quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh.
Về hợp tác văn hóa - giao lưu nhân dân - thể thao - du lịch, hai lãnh đạo nhất trí thúc đẩy du lịch hai chiều, hợp tác giữa doanh nghiệp hai bên, trao đổi chuyên gia và học thuật cũng như các cơ hội học tập.
Hai lãnh đạo đánh giá cao những đóng góp to lớn của cộng đồng người Việt tại Mỹ đối với sự phát triển của quan hệ hai nước. Tổng thống Biden khẳng định cộng đồng người Mỹ gốc Việt là một trong những cộng đồng thành công, năng động, sáng tạo nhất tại Mỹ.
Về hợp tác quốc phòng - an ninh, hai lãnh đạo hoan nghênh việc tăng cường hợp tác nhằm thúc đẩy thương mại quốc phòng, công nghiệp quốc phòng, phù hợp điều kiện mỗi bên, thông qua các cơ chế hợp tác được hai bên thống nhất. Mỹ cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực tự cường về quốc phòng, phù hợp với nhu cầu của Việt Nam và các cơ chế đã thiết lập.
Hai nước sẽ làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực thực thi pháp luật, an ninh tình báo; nâng cao hiệu quả hợp tác hàng hải và công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, nạn cướp biển, rửa tiền, nạn mua bán người, buôn bán trái phép chất ma túy và tiền chất ma túy, tội phạm mạng và tội phạm công nghệ cao.
Hai lãnh đạo khẳng định tầm quan trọng của thúc đẩy và bảo vệ quyền con người thông qua các cơ chế đối thoại thẳng thắn, xây dựng như Đối thoại Nhân quyền, Đối thoại Lao động Việt Nam - Mỹ hàng năm, qua đó tăng cường hiểu biết lẫn nhau và giảm thiểu khác biệt.
Việt - Mỹ ghi nhận quyền con người, ổn định khu vực, hòa bình thế giới và phát triển bền vững có mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau. Hai bên ghi nhận những đóng góp mà các tổ chức xã hội và tôn giáo tiếp tục mang lại trong các lĩnh vực như giáo dục, chăm sóc y tế và dịch vụ xã hội ở cả hai nước.
10 năm quan hệ Đối tác toàn diện Việt - Mỹ. Bấm vào hình để xem chi tiết
Hai nước dự định tăng cường phối hợp trong các vấn đề khu vực và toàn cầu mà hai bên cùng có lợi ích và quan tâm, đóng góp vào các nỗ lực chung nhằm duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Biden ủng hộ nhất quán việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
Hai lãnh đạo ủng hộ tự do hàng hải và hàng không, thương mại hợp pháp không bị cản trở ở Biển Đông, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mỗi quốc gia, phù hợp với luật biển quốc tế được thể hiện trong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982). Hai bên ủng hộ nỗ lực của ASEAN nhằm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông hiệu lực và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Tổng thống Biden đang trong chuyến thăm cấp nhà nước hai ngày tới Việt Nam. Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Tổng thống Biden kể từ khi ông nhậm chức đầu năm 2021.
Thương mại Việt - Mỹ đạt hơn 123,86 tỷ USD năm 2022, tăng 11% so với năm 2021. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất và đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Mỹ trên thế giới, lớn nhất trong ASEAN.
Ngoài Mỹ, Việt Nam đã có quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với 4 quốc gia khác trên thế giới, gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc, được thiết lập lần lượt vào năm 2008, 2012, 2016 và 2022.
Xem toàn văn Tuyên bố chung
Ngọc Ánh