Tòa án tại thủ đô Kiev của Ukraine hôm 2/9 ra lệnh giam tỷ phú Igor Kolomoisky trong hai tháng để chờ xét xử. Đây là động thái cứng rắn nhằm vào một trong những nhà tài phiệt hàng đầu Ukraine, diễn ra trong bối cảnh nước này cố gắng thể hiện nỗ lực đối phó tình trạng tham nhũng. Kolomoisky từng hậu thuẫn ông Volodymyr Zelensky trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2019.
Luật sư bào chữa cho biết Kolomoisky sẽ kháng cáo và đặt dấu hỏi về tính hợp pháp của phán quyết này, nhưng nhấn mạnh nhà tài phiệt Ukraine sẽ không nộp khoản bảo lãnh gần 14 triệu USD để được tại ngoại.
Hình ảnh được truyền thông công bố cho thấy các đặc vụ Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đến nhà tỷ phú Kolomoisky, đưa giấy tờ cho ông đọc và ký tên. Nhà tài phiệt Ukraine sau đó được dẫn giải đến tòa án để nghe quyết định bắt giam.
"Trong giai đoạn 2013-2020, Igor Kolomoisky đã hợp thức hóa hơn 500 triệu hryvnia (14 triệu USD) bằng cách rút tiền ra nước ngoài và sử dụng mạng lưới ngân hàng dưới quyền kiểm soát của mình", SBU cho hay.
Tỷ phú Kolomoisky (áo xanh) bị dẫn giải đến tòa án ở Kiev hôm 2/9. Ảnh: Reuters
Tổng thống Zelensky tối 2/9 dường như đề cập đến sự việc khi cảm ơn các lực lượng hành pháp đã thể hiện quyết tâm trong xử lý những vụ án tồn đọng từ lâu. "Những kẻ cướp bóc Ukraine và đặt mình lên trên luật pháp sẽ không thể sinh sống bình thường suốt hàng chục năm như trước. Luật pháp phải được thực thi", ông nói.
Kolomoisky từng giữ chức tỉnh trưởng Dnipro, nằm sát vùng Donbass, trong giai đoạn 2014-2015. Ông đã mạnh tay chi tiền cho hàng loạt nhóm quân tình nguyện chống lại các phong trào ủng hộ Nga trong tỉnh, sau đó giao tranh với phe ly khai ở Donetsk và Lugansk.
Truyền thông Ukraine năm 2010 ước tính ông sở hữu khối tài sản hơn 6 tỷ USD và là người giàu thứ hai quốc gia này. Tạp chí Focus của Ukraine năm 2019 đánh giá Kolomoisky xếp thứ ba trong danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất đất nước. Forbes năm 2023 ước tính tài sản của ông trên 1 tỷ USD.
Trước khi trở thành tổng thống Ukraine, ông Zelensky trở nên nổi tiếng với vai trò diễn viên hài và từng đóng vai tổng thống trong chương trình phát sóng trên kênh truyền hình của Kolomoisky. Từng xuất hiện nhiều đồn đoán rằng Kolomoisky có ảnh hưởng với chính phủ của ông Zelensky, nhưng Tổng thống Ukraine bác bỏ điều này.
Bộ Ngoại giao Mỹ hồi năm 2021 từng đưa Kolomoisky vào danh sách trừng phạt với cáo buộc có hành vi tham nhũng. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khi đó cho hay Kolomoisky liên quan đến hoạt động tham nhũng khi còn là tỉnh trưởng Dnipro, cũng như có những hoạt động "hủy hoại tiến trình dân chủ và thể chế Ukraine" sau này.
Giới tài phiệt Ukraine từng đóng vai trò quan trọng trong những năm đầu chiến sự giữa chính phủ và phe ly khai vùng Donbass, nhưng đang đánh mất dần quyền lực và ảnh hưởng. Đạo luật chống tài phiệt được Tổng thống Volodymyr Zelensky phê duyệt vào năm ngoái cũng cắt bớt vây cánh chính trị của các ông trùm Ukraine.
Sau khi xung đột quân sự với Nga bùng phát, giới tài phiệt không còn là thế lực khuynh đảo chính trường lẫn chiến trường Ukraine. Nhiều năm xung đột liên miên ở Donbass cũng khiến túi tiền của họ vơi đi đáng kể, khi đế chế kinh doanh của họ tại các vùng trọng điểm công nghiệp nặng ở miền đông bị chiến sự tàn phá.
Ukraine gần đây đẩy mạnh chống tham nhũng sau khi nộp đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu (EU), với hy vọng sẽ nhận được hàng chục tỷ USD để giúp tái thiết đất nước.
Vũ Anh (Theo Reuters)